„But a big weakness can create a big strength.” ~ Patrick Mouratoglou
Hej! W dzisiejszym wpisie chciałam podzielić się z Wami moimi przemyśleniami na temat serialu dokumentalnego obejrzanego na Netflixie. Nie jestem “typem serialowym” i rzadko coś oglądam, ale jeśli już to robię, to musi to być coś, co naprawdę do mnie przemawia.
Seria nosi tytuł “Strategia życia. Trenerskie zasady.” Tak na marginesie, dowiedziałam się o niej przypadkowo – polecili mi ją ludzie, z którymi rozmawiałam pierwszy raz w życiu w czasie rajdu rowerowego ulicami Krakowa. Zważywszy na fakt, że każdy odcinek trwa nieco ponad 30 minut, pomyślałam, że będzie to fajny “umilacz” na zakończenie dnia. Jednak po włączeniu, w pewnym momencie musiałam zatrzymać odtwarzacz, żeby zapisać swoje myśli. I tak działo się podczas każdego kolejnego odcinka. Według mnie serial jest pełen wartościowej tematyki, która z powodzeniem może być wykorzystana na gruncie psychologii sportu. Postanowiłam, że podzielę się z Wami tym, co było dla mnie szczególnie ważne – z każdego odcinka starałam się wyłapać te fragmenty, które skłoniły mnie do głębszych refleksji. Nie będę przedstawiać sylwetek trenerów, bo uważam, że każdy z Was w dość łatwy sposób może znaleźć potrzebne informacje.
Doc Rivers
Zastanawialiście się kiedyś nad tym, jak zmiana perspektywy ujmowania pewnych rzeczy w naszym życiu, może wpłynąć na nastawienie względem nich? Właśnie takie podejście do rzeczywistości prezentuje Doc Rivers, dla którego koszykówka zawsze była najważniejszą częścią życia – trenował ją od dziecka. Jednak nigdy nie mówił, że „idzie na trening”, zamiast tego mówił, że „idzie grać w koszykówkę”, bo to sprawiało mu największą przyjemność i było źródłem radości.
Analogicznie podchodzi do postrzegania presji w sporcie. Wyjątkowo silnie odczuwali ją zawodnicy prowadzonej przez niego drużyny Boston Celtics przed walką o mistrzostwo. Jaką radę dał im Rivers? Powiedział: Spójrz na presję, jak na przywilej – całe życie ciężko pracowałeś, żeby być w tym miejscu i móc walczyć z najlepszymi. Więc ciesz się tym, traktuj to jako przywilej, że możesz być tam, gdzie jesteś.
Warto zastanowić się nad tym przesłaniem. Często zatrzymujemy się na jednej wersji danego doświadczenia, nie potrafimy spojrzeć na nie z odmiennej perspektywy. Kiedy spróbujemy to zrobić, może się okazać, że zobaczymy zupełnie inne oblicze naszych problemów.
Co jeszcze znajdziemy w tym odcinku?
- umiejętność przyznania się do własnych słabości i błędów
- rodzina
- rasizm, walka o prawa człowieka
- kreatywność
Jill Ellis
Choć cały ten odcinek uważam za najlepszy w całej serii (moja mocno subiektywna opinia), to nie będę odnosić się do każdej z poruszanych tam kwestii. To, czym chciałabym się z Wami podzielić, to przytoczona przez Jill Ellis metafora wspinaczki górskiej. Pokazuje ona, że w ten sam sposób możemy spojrzeć na drogę do zdobywania mistrzostwa. Prowadzona przez nią reprezentacja wielokrotnie musiała udowadniać, że jest najlepsza. Oczywiście, sztuką jest wejść na sam szczyt, ale jeszcze większą jest się na nim utrzymać. Ellis porównuje ten wysiłek do wspinaczki górskiej: poświęcasz wiele, żeby zdobyć szczyt, kiedy już to zrobisz, jesteś tam i możesz podziwiać widoki z wysoka, ponad wszystkimi. Czujesz się jakby “bliżej nieba”, na chwilę zostawiasz swoje troski i zmartwienia. Tak samo jest, kiedy triumfujesz – euforia, radość, czas na chwilę się zatrzymuje, a twoje wysiłki zostają wynagrodzone. Jednak potem wracasz do codzienności. Żeby znów zobaczyć ten widok potrzebny jest kolejny wysiłek i trud wspinaczki. Tak samo jest ze zdobywaniem mistrzostw – zdobywasz jedno, ale potem musisz pracować dalej, żeby znów móc cieszyć się wspaniałymi “widokami”.
Co jeszcze znajdziemy w tym odcinku?
- rodzina, wartości
- walka o prawa kobiet w sporcie
- homoseksualizm i trud coming outu w świecie sportu
José Mourinho
To, co szczególnie utkwiło mi w pamięci, to jego podejście do budowania drużyny. José Mourinho trenował wielu wybitnych piłkarzy i zdawał sobie sprawę, że nie musi ich uczyć, jak grać w piłkę (np. nie musi pokazywać Cristiano Ronaldo jak strzelać rzuty wolne), oni już to potrafią. Kluczem w jego pracy było trenowanie drużyny jako całości. Według niego, sztuka polega na tym, żeby ten konkretny zawodnik (który już posiada określone umiejętności) mógł pokazać swój potencjał właśnie w tej drużynie, składającej się z różnych osobowości.
Podczas tego fragmentu przypomniały mi się słowa Phila Jacksona: “drużyna mistrzowska pokona drużynę mistrzów”, w których zawarł klucz do swojej filozofii trenowania. Nie sztuką jest mieć w drużynie same gwiazdy, ale sztuką jest nauczyć zawodników ze sobą współpracować tak, żeby każdy czuł się częścią stworzonego kolektywu.
Co jeszcze znajdziemy w tym odcinku?
- pewność siebie (być może dla niektórych pomieszana z arogancją)
- dążenie do nieustannego rozwoju
- świadomość własnych atutów, autonomia i siła charakteru
Patrick Mouratoglou
W przypadku tego trenera w pamięć zapadło mi przytoczone przez niego wspomnienie z dzieciństwa, kiedy jego ojciec godzinami grywał na pianinie. Zauważa on, że granie utworu jest jak pisanie poezji – po kolei, sentencja po sentencji. Potem powtarzasz tę jedną sentencję miliony razy, aby uczynić ją perfekcyjną. Analogicznie widzi to w tenisie, gdzie również szlifujesz miliony razy określony ruch, żeby był jak najdoskonalszy – a potem wykonujesz go niejako automatycznie. Jednak jeśli grasz na pianinie w kółko ten sam fragment, to ktoś stojący z boku może odnieść wrażenie, że jesteś szaleńcem. Takie szlifowanie jednego fragmentu, uderzenia, ruchu jest bardzo trudne i monotonne. Patrick Mouratoglou podkreśla, że żeby zostać mistrzem musisz to robić, a ten kto jest w stanie wytrzymać ten trud, wyróżnia się spośród pozostałych i odnosi sukces.
Jest jeszcze jeden fragment, który uważam za bardzo wartościowy. Skojarzył mi się ze sposobem ujmowania słabości przez Alfreda Adlera w stworzonej przez niego psychologii indywidualnej. Podkreślał on, że odczuwane poczucie niższości w jakiejś sferze, może stać się źródłem siły. Trener wspomina, że dzieciństwie bał się kontaktów z innymi, unikał rozmów, w klasie był nieśmiały i nie wchodził w interakcje z innymi. Zamiast tego wolał ostrożnie im się przyglądać. Jak się okazało, ta słabość pozwoliła mu wykształcić coś, co w karierze trenerskiej uznaje za swój największy atut – umiejętność wnikliwej obserwacji i analizy zachowania innych, rozpoznawania ich uczuć, dostrzegania sygnałów w ich mowie ciała. Może czasem za bardzo skupiamy się na swoich słabościach, a przez to nie potrafimy dostrzec atutów, które często powstają w wyniku kompensacji tych pierwszych? Niejednokrotnie zmiana perspektywy może nam pomóc zacząć postrzegać siebie w zupełnie innym świetle.
Co jeszcze znajdziemy w tym odcinku?
- waga relacji trener-zawodnik
- pewność siebie i odwaga
- regulacja emocji
- umiejętność przyznawania się do błędów
Dawn Stalney
Co w tym odcinku przemawia do mnie w sposób szczególny? To, w jaki sposób Dawn Stanley traktuje zwycięstwa i porażki. Trenerka podkreśla, że są one nieodłącznym elementem zarówno życia codziennego, jak i sportu. Konieczne jest więc nauczenie się radzenia sobie z nimi. Wspominając swoją karierę zawodniczą, trenerka podkreśla, że życie nie zawsze jest proste, często pewne okoliczności sprawiają, że czujemy się sfrustrowani, tak samo na boisku – musimy zaakceptować to, że nie zawsze będziemy czuć się komfortowo. Jednak, żeby robić postępy, trzeba nauczyć się wychodzić poza swoją strefę komfortu, to jest niezbędny element na drodze rozwoju i pokonywania własnych granic.
W pamięci szczególnie utkwiła mi stworzona przez Stalney zasada, którą wprowadziła w swojej drużynie. Była to “zasada 24 godzin” – zarówno po zwycięstwie, jak i po porażce zespół ma 24 godziny, żeby celebrować sukces albo przeżywać frustrację i smutek porażki. Po tym czasie ruszają dalej, zostawiają te doświadczenia za sobą, skupiając się na dalszej pracy i kolejnych celach. Myślę, że to bardzo dobra strategia, która uświadamia nam, że nawet jeśli przegrywamy czy triumfujemy, to jest to tylko chwila, która przemija – jest tylko jedną z wielu, zaś życie toczy się dalej i otwiera przed nami wiele nowych możliwości.
Jakie inne tematy możemy znaleźć w tym odcinku?
- radzenie sobie z dyskryminacją ze względu na płeć, kobieta w “męskim sporcie”
- rola kibiców i stworzenia atmosfery własnego stadionu
- determinacja i cierpliwość w drodze do celu
Oglądaliście ten serial? Co Wy o nim myślicie?
Jeśli znacie jakieś inne serie o podobnej tematyce, to z chęcią się o nich dowiem (a kto wie, może kiedyś nawet obejrzę 😅).
„But a big weakness can create a big strength.” ~ Patrick Mouratoglou